Κ. Κοσμάτος, Η ποινική νομολογία του Αρείου Πάγου στην περίοδο της οικονομικής κρίσης – Συγκριτική έρευνα ποινικών αποφάσεων ΑΠ ετών 2008-2011 και 1998: ποινική και εγκληματολογική προσέγγιση, 2015

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η αντιμετώπιση της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που βιώνει η χώρα μας (και) με ποινικά μέτρα επέφερε ουσιαστικές μεταβολές ως προς τον μέχρι τότε «αντιπροσωπευτικό» ύποπτο, κατηγορούμενο και καταδικασθέντα: κοινή πεποίθηση αποτελεί ότι πλέον καθένας μπορεί να γίνει παραβάτης του ποινικού νόμου. Περαιτέρω η γνωστή εγκληματικότητα μετατοπίζεται, με σαφή αύξηση του «οικονομικού» εγκλήματος, με εμφάνιση (και) στα υψηλά οικονομικά και κοινωνικά στρώματα.

Διάχυτη διαπίστωση όλων όσων ασχολούνται με την απονομή της ποινικής δικαιοσύνη στην χώρα μας αποτελεί η σαφής τάση αυστηροποίησης της νομοθεσίας τα τελευταία χρόνια, ως απόρροια αιτήματος της κοινής γνώμης. Την επίδραση της τάσης αυτής στην ποινική νομολογία του Αρείου Πάγου θα προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε στην ερευνητική μας εργασία. Η παρούσα ερευνητική εργασία έχει ως βασικό αντικείμενο την καταγραφή, την παρουσίαση, την ποσοτική και ποιοτική αξιολόγηση των αποφάσεων των ποινικών τμημάτων του Αρείου Πάγου που εκδόθηκαν τα έτη 2008-2011, ενώ  επιχειρείται η συγκριτική παρουσίαση και αξιολόγηση των αντίστοιχων ποινικών αποφάσεων του Αρείου Πάγου που εκδόθηκαν το 1998, προκειμένου να εντοπιστούν  ενδεχόμενες διαφοροποιήσεις.

Η ιδέα για την έρευνα που περιλαμβάνεται στην παρούσα εργασία γεννήθηκε πριν αρκετά χρόνια, στο τέλος μιας συνεδρίασης ποινικού τμήματος του Αρείου Πάγου, όταν παρατήρησα (από την θέση του συνηγόρου) ότι για τον ίδιο αναιρετικό λόγο διατυπώνονταν εκ διαμέτρου αντίθετες προτάσεις από την εισαγγελική έδρα, οι οποίες (για κάθε εκδοχή τους) παρέπεμπαν σε (αντίστοιχη) πρόσφατη νομολογία του Αρείου Πάγου για το θέμα. Την διερεύνηση λοιπόν των διαφοροποιήσεων αυτών θα προσπαθήσει -μεταξύ των άλλων- να εντοπίσει η ερευνητική μας εργασία.

Στην ολοκλήρωση της εργασίας αυτής συνέβαλλαν πολλοί, τους οποίους ευχαριστώ θερμά: όλοι οι συνάδελφοι του Τομέα Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης με τους γόνιμους διαλόγους σε επί μέρους ζητήματα και ιδιαίτερα οι Καθηγητές Στ. Παύλου και Χ. Δημόπουλος για την εποικοδομητική τακτική ανταλλαγή απόψεων καθ’ όλη τη  διάρκεια εκπόνησης του έργου, ο  Καθηγητής Ποινικού Δικαίου Νομικής ΑΠΘ Ν. Παρασκευόπουλος με τον οποίο έχω την τύχη επί σειρά ετών να μοιράζομαι σκέψεις και προβληματισμούς, η ποινική πράξη μέσα από την εμπειρία των ποινικών ακροατηρίων, αλλά και οι δικαστές των ποινικών τμημάτων του Αρείου Πάγου με το υλικό που ουσιαστικά μου προσέφεραν για την εκπόνηση της παρούσας έρευνας. Ευχαριστώ τέλος τις «εκδόσεις Σάκκουλα» και ιδιαίτερα τον κ. Παναγιώτη Σάκκουλα που πρόθυμα ανέλαβε την παρούσα έκδοση την οποία υλοποίησε σε εξαιρετικά σύντομους χρόνους.

Θεσσαλονίκη Ιανουάριος 2015

Κώστας Κοσμάτος