Αριθμός 369/2021

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

Ε' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Μαρία Γεωργίου Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Γεώργιο Παπαηλιάδη, Βασιλική Ηλιοπούλου-Εισηγήτρια, Μαρία Βασδέκη και Αναστασία Μουζάκη, Αρεοπαγίτες.

Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 12 Φεβρουαρίου 2021, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ζαχαρία Κοκκινάκη (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέως Γεράσιμου Βάλσαμου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Α. Α. του Χ., κατοίκου ..., ο οποίος εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Χρήστο Λαμπάκη, για αναίρεση της υπ'αριθ. 6994/2019 αποφάσεως του Α' Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Θεσσαλονίκης.

Το Α' Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και o αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην υπ'αρ.15/2020 αίτησή του αναιρέσεως, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 621/20.

Αφού άκουσε Τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε α) να αναιρεθεί εν μέρει η προσβαλλόμενη απόφαση και δη κατά τις διατάξεις της για τις ποινές που επιβλήθηκαν στον αναιρεσείοντα και τον καθορισμό συνολικής ποινής, β) να παραπεμφθεί η υπόθεση κατά τις ανωτέρω διατάξεις της απόφασης για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συγκροτούμενο από άλλους Δικαστές, εκτός εκείνων που δίκασαν προηγουμένως και γ) να απορριφθεί κατά τα λοιπά η αίτηση αναίρεσης και τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά.

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

I. Η υπό κρίση, υπ' αρ. 15/2020, αίτηση αναίρεσης της 6994/2019 τελεσίδικης απόφασης του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Θεσσαλονίκης, με την οποία ο αναιρεσείων κηρύχθηκε ένοχος για την αξιόποινη πράξη της μη έγκαιρης καταβολής εργοδοτικών και εργατικών εισφορών και καταδικάσθηκε, σε συνολική ποινή φυλάκισης 16 μηνών, η εκτέλεση της οποίας ανεστάλη για τρία (3) έτη, ασκήθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα (άρθρα 473 παρ. 2, 3, 474 παρ. 1 και 4 ΚΠΔ) και δη εντός του χρόνου που ορίζεται στο άρθρο 75 του ν. 4690/30-5-2020, αναφορικά με τις ανασταλείσες, στα πλαίσια λήψης μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού- COVID-19, προθεσμίες άσκησης των προβλεπόμενων από τον ΚΠΔ ένδικων μέσων, οι οποίες προθεσμίες, σύμφωνα με την παρ. 1 του εν λόγω άρθρου 75 "...συνεχίζουν να τρέχουν από την 1.6.2020 και για όσο χρονικό διάστημα υπολείπεται για να συμπληρωθεί η προβλεπόμενη στο νόμο διάρκειά τους, προσαυξανόμενη σε κάθε περίπτωση κατά δέκα (10) επιπλέον ημέρες". Είναι, συνεπώς, τυπικά δεκτή και πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω κατ' ουσίαν.

II. Κατά την παρ. 1 του άρθρου 1 του ΑΝ 86/1967, όπως ισχύει, τιμωρείται, με τις αναφερόμενες στη διάταξη αυτή ποινές, όποιος υπέχει νόμιμη υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών που βαρύνουν τον ίδιο (εργοδοτικών), οι οποίες υπερβαίνουν το ποσό των είκοσι (20.000) ευρώ, προς τους υπαγόμενους στο Υπουργείο Εργασίας πάσης φύσεως Οργανισμούς Κοινωνικής Πολιτικής ή Κοινωνικής Ασφάλισης ή Ειδικούς Λογαριασμούς και δεν τις καταβάλλει στους Οργανισμούς αυτούς εντός μηνός αφότου κατέστησαν απαιτητές, κατά δε την παρ. 2 του ίδιου άρθρου, τιμωρείται για υπεξαίρεση, με τις αναφερόμενες στην εν λόγω διάταξη ποινές, όποιος παρακρατεί ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων σ' αυτόν (εργατικές), που υπερβαίνουν το ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, με σκοπό απόδοσής τους στους κατά την παράγραφο 1 Οργανισμούς, και δεν καταβάλλει ή δεν αποδίδει αυτές στους Οργανισμούς αυτούς εντός μηνός αφότου κατέστησαν απαιτητές.? Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι τα εγκλήματα της μη καταβολής των προαναφερόμενων εισφορών (εργοδοτικών -εργατικών), που είναι γνήσια εγκλήματα παράλειψης, συντελούνται με την παράλειψη της εμπρόθεσμης καταβολής των εισφορών μέσα σε τριάντα ημέρες από το ημερολογιακό τέλος κάθε μήνα, από το μήνα εντός του οποίου παρασχέθηκε η εργασία Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 2 του ίδιου ΑΝ. 86/67 (που προστέθηκε με το άρθρο 20 Ν.2721/1999), το αξιόποινο των προαναφερόμενων πράξεων εξαλείφεται αν ο υπαίτιος εξόφλησε πλήρως τις βαρύνουσες αυτόν ασφαλιστικές εισφορές σε οποιαδήποτε στάδιο της δίκης. Κατά τη διάταξη αυτή, προϋπόθεση της προβλεπόμενης εξάλειψης του αξιοποίνου είναι η πλήρης εξόφληση, σε επόμενο της τέλεσης της πράξης χρόνο, του συνολικού ποσού των ασφαλιστικών εισφορών, για τις οποίες υποβλήθηκε η μηνυτήρια αναφορά. Η πληρωμή μέρους μόνο των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών δεν προβλέπεται ως λόγος μερικής άρσης του αξιοποίνου, ώστε να θεωρείται ότι αντικείμενο των ως άνω αξιόποινων πράξεων είναι η καταβολή του εναπομείναντος ποσού των εισφορών. Η μερική καταβολή μπορεί να αξιολογηθεί κατά την επιμέτρηση της ποινής ως ελαφρυντική περίσταση του άρθρου 84 παρ. 2δ'ΠΚ ( ΑΠ 46/2020).

…………………………………….VII. i) Κατά το άρθρο 83 ΠΚ " όπου στον νόμο προβλέπεται μειωμένη ποινή χωρίς άλλο προσδιορισμό, το πλαίσιο της καθορίζεται ως εξής: α)... δ) σε κάθε άλλη περίπτωση, ο δικαστής μειώνει την ποινή ελεύθερα έως το ελάχιστο όριο της. Αν ο νόμος προβλέπει σωρευτικά ποινή φυλάκισης και χρηματική ποινή, μπορεί να επιβληθεί και μόνο η τελευταία". Κατά το άρθρο 85 παρ.1 του ισχύοντος από 1-7-2019 ΠΚ (συρροή λόγων μείωσης της ποινής) "Όταν στο πρόσωπο του υπαιτίου συντρέχουν περισσότεροι λόγοι μείωσης της ποινής ή όταν συντρέχουν ένας ή περισσότεροι τέτοιοι λόγοι μαζί με ελαφρυντικές περιστάσεις του άρθρου 84 ή περισσότερες ελαφρυντικές περιστάσεις, το δικαστήριο ελαττώνει περαιτέρω το κατώτατο όριο της μειωμένης κατά το άρθρο 83 ποινής ως εξής: α) τα πέντε έτη μειώνονται σε τρία, β) τα δύο έτη σε ένα, γ) το ένα έτος, σε έξι μήνες και δ) η μειωμένη ποινή της φυλάκισης, σε παροχή κοινωφελούς εργασίας ή χρηματική ποινή.". Ήδη, με το άρθρο 98 του ν.4623/2019, ανεστάλη η ισχύς των διατάξεων του Ποινικού Κώδικα, κατά το μέρος που προβλέπουν την παροχή κοινωφελούς εργασίας είτε ως κύρια ποινή είτε ως μετατροπή στερητικής της ελευθερίας ποινής ή χρηματικής ποινής.

ii) Στην προκείμενη περίπτωση, για τις πράξεις για τις οποίες κηρύχθηκε ένοχος ο αναιρεσείων, προβλέπονται για μεν την πρώτη ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών (3) μηνών και χρηματική ποινή τουλάχιστον δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ για δε τη δεύτερη ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι (6) μηνών και χρηματική ποινή τουλάχιστον δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.

Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, μετά την αναγνώριση της συνδρομής στο πρόσωπο του κατηγορουμένου της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ.2 δ' ΠΚ, επέβαλε σε αυτόν ποινή φυλάκισης εντός των οριζόμενων στο άρθρο 83 περ. δ' ΠΚ μειωμένων πλαισίων και συγκεκριμένα ποινή φυλάκισης δύο ετών για κάθε πράξη. Το δευτεροβάθμιο Δικαστήριο, μολονότι αναγνώρισε την συνδρομή και της υπό στοιχ. α' του άρθρου 84 ΠΚ ελαφρυντικής περίστασης, δεν προέβη στην περαιτέρω μείωση της ποινής, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 85 παρ. 1 περ. δ' ΠΚ, που ίσχυε κατά το χρόνο εκδίκασης της υπόθεσης ενώπιον του και που ως ευμενέστερη όφειλε κατά το άρθρο 2 ΠΚ και 511 εδ. τελ. ΚΠΔ να την εφαρμόσει αυτεπαγγέλτως. Ειδικότερα επέβαλε στον κατηγορούμενο ποινή φυλάκισης 12 μηνών για κάθε πράξη, ενώ σύμφωνα με την περ. δ' της παρ. 1 του άρθρου 85 ΠΚ, όφειλε να επιβάλει χρηματική ποινή (η ισχύς των διατάξεων του ΠΚ περί παροχής κοινωφελούς εργασίας ανεστάλησαν σύμφωνα με το άρθρο 98 του ν.4623/2019, όπως προαναφέρθηκε) Συνεπώς, υπέπεσε στην εκ του άρθρου 510 παρ.1 Ε' ΚΠΔ πλημμέλεια και είναι βάσιμος ο σχετικός τρίτος λόγος αναίρεσης.? Κατόπιν τούτων πρέπει, κατά παραδοχή του ως άνω λόγου, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση κατά τις περί ποινής διατάξεις της και να παραπεμφθεί η υπόθεση, κατά το αναιρούμενο μέρος, για νέα συζήτηση στο ίδιο δικαστήριο, που θα συγκροτηθεί από τους ίδιους δικαστές, εφόσον τούτο είναι δυνατόν (άρθρο 522 ΚΠΔ). Κατά τα λοιπά πρέπει να απορριφθεί η υπό κρίση αίτηση αναίρεσης.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Αναιρεί εν μέρει την υπ' αρ. 6994/2019 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Θεσσαλονίκης και δη ως προς τις περί ποινής διατάξεις της.

Παραπέμπει την υπόθεση, ως προς το αναιρούμενο μέρος της, για νέα συζήτηση, στο ίδιο δικαστήριο, που θα συγκροτηθεί από τους ίδιους δικαστές, εφόσον τούτο είναι δυνατόν.

Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 12 Φεβρουαρίου 2021.

Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 23 Απριλίου 2021.

Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ                            Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ